Podstawy prawne oceny działania wyrobów IVD

Ocena działania wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (IVD) to obowiązkowy proces oceny zgodności wymagany przez Rozporządzenie (UE) 2017/746 (IVDR), który zastąpił wcześniejszą Dyrektywę IVDD. Zgodnie z artykułami 56–58 IVDR oraz Załącznikiem XIII, każdy producent IVD musi opracować i utrzymywać Performance Evaluation Plan (PEP) oraz Performance Evaluation Report (PER). Dokumenty te stanowią podstawę do przeprowadzenia oceny działania i są wymagane dla uzyskania oznakowania CE w procesie oznakowania CE.

Elementy dokumentacji oceny działania IVD

Ocena działania wyrobu IVD opiera się na trzech filarach:

  • Weryfikacji naukowej – analiza literatury naukowej, danych z podobnych wyrobów i opinii ekspertów klinicznych,
  • Wydajności analitycznej – potwierdzenie parametrów technicznych zgodnie z normami zharmonizowanymi,
  • Wydajności klinicznej – udowodnienie istotności klinicznej wyniku diagnostycznego dla danej populacji pacjentów.

Performance Evaluation Plan (PEP)

PEP to dokument planistyczny, który definiuje sposób prowadzenia oceny działania. Zawiera:

  • cele badania i wskaźniki sukcesu (performance indicators),
  • metodologię zbierania i analizy danych,
  • strategie doboru danych literaturowych i rynkowych,
  • plan badań klinicznych lub oceny wykonalności, jeśli są wymagane.

PEP musi być częścią dokumentacji technicznej i podlega weryfikacji przez jednostkę notyfikowaną.

Performance Evaluation Report (PER)

PER to dokument końcowy, który:

  • przedstawia zebrane dane naukowe, analityczne i kliniczne,
  • zawiera analizę stosunku korzyści do ryzyka,
  • prezentuje argumentację zgodności z wymaganiami zasadniczymi IVDR,
  • uzasadnia bezpieczeństwo i skuteczność wyrobu.

PER jest dokumentem żywym – musi być aktualizowany na podstawie danych z nadzoru po wprowadzeniu do obrotu (PMS) i PMPF.

Ocena wydajności analitycznej IVD

Wydajność analityczna to potwierdzenie, że IVD spełnia parametry deklarowane przez producenta. Ocenia się:

  • czułość, specyficzność, dokładność i precyzję,
  • granice wykrywalności (LOD), oznaczalności (LOQ), liniowość,
  • powtarzalność wyników (intra- i inter-seryjna).

Walidacja powinna odbywać się zgodnie z ISO 15189, ISO 23640 lub innymi normami zharmonizowanymi.

Ocena wydajności klinicznej IVD

Wydajność kliniczna określa, czy wynik testu jest klinicznie użyteczny. Potwierdza się to za pomocą:

  • przeglądów literaturowych i metaanaliz,
  • danych z rynku dla porównywalnych IVD,
  • badań klinicznych w odpowiednich populacjach.

Badania działania wyrobów IVD

Badania działania są niezbędne, gdy nie istnieją wystarczające dane wtórne. W zależności od klasy ryzyka wyrobu (B, C, D) stosuje się:

  • prospektywne badania kliniczne,
  • analizy retrospektywne materiałów archiwalnych,
  • porównania z istniejącymi technologiami referencyjnymi.

Badania muszą być zaplanowane zgodnie z projektowaniem badań i zakończone zgodnym z IVDR raportem PER.

Wymagania dokumentacyjne IVDR

Kompletna dokumentacja oceny działania IVD powinna zawierać:

  • Performance Evaluation Plan (PEP),
  • Performance Evaluation Report (PER),
  • dokumentację badań analitycznych i klinicznych,
  • analizę ryzyka i dokumentację PMPF,
  • dowody zgodności z wymaganiami zasadniczymi IVDR.

Jak Pure Clinical może pomóc w ocenie działania IVD?

Pure Clinical wspiera producentów IVD na każdym etapie oceny działania, oferując:

  • tworzenie PEP i PER zgodnych z IVDR,
  • analizę wykonalności i projektowanie badań,
  • kompleksową analizę danych klinicznych i naukowych,
  • przygotowanie pełnej dokumentacji do oceny przez jednostki notyfikowane.

Specjalizujemy się w wyrobach klasy C i D, w tym w testach molekularnych, wirusologicznych i immunologicznych.

FAQ

Czym jest Plan Oceny Działania (PEP) w procesie oceny wyrobu IVD?

Plan Oceny Działania (PEP – Performance Evaluation Plan) to dokument planistyczny określający cele, metody, kryteria oraz strategię przeprowadzenia oceny działania wyrobu do diagnostyki in vitro.

Jakie normy mają zastosowanie przy walidacji działania analitycznego IVD?

Najczęściej stosowane są normy ISO 15189 oraz ISO 23640, a także inne odpowiednie normy zharmonizowane.

Z jakich elementów składa się pełna ocena działania wyrobu IVD?

Ocena działania obejmuje trzy komponenty: ważność naukową, ocenę działania analitycznego oraz ocenę działania klinicznego.

Kiedy wymagane są badania działania klinicznego dla wyrobów IVD?

Badania są wymagane, gdy dane literaturowe lub dane rynkowe są niewystarczające – zazwyczaj w przypadku wyrobów klasy C oraz wszystkich wyrobów klasy D.

Czy Raport z Oceny Działania (PER) musi być aktualizowany?

Tak. Raport z Oceny Działania (PER – Performance Evaluation Report) to dokument dynamiczny, który musi być regularnie aktualizowany na podstawie danych z PMS i PMPF.

Kto ocenia dokumentację oceny działania IVD?

Ocena działania wyrobu IVD jest weryfikowana przez jednostkę notyfikowaną w trakcie procedury oceny zgodności.

Czy wyroby IVD oparte na literaturze mogą pominąć badania kliniczne?

Tak, jeśli dane literaturowe są solidne i jednoznacznie potwierdzają przewidziane zastosowanie wyrobu.