ANVISA – główny regulator wyrobów medycznych w Brazylii

ANVISA (Agência Nacional de Vigilância Sanitária) jest organem odpowiedzialnym za kontrolę i dopuszczenie do obrotu wyrobów medycznych na rynku brazylijskim. Jej zadania obejmują zatwierdzanie producentów i importerów, rejestrację wyrobów oraz kontrolę systemów zarządzania jakością, zarówno w kraju, jak i w odniesieniu do producentów zagranicznych.

W kontekście LATAM, regulacje ANVISA są postrzegane jako punkt odniesienia. Inne kraje regionu – jak Argentyna, Meksyk czy Kolumbia – często odwołują się do struktury brazylijskiej przy opracowywaniu własnych przepisów. Dla producentów oznacza to, że rejestracja w Brazylii może ułatwiać wejście na inne rynki w regionie.

Klasyfikacja wyrobów medycznych – podział ryzyka według ANVISA

Brazylijski system klasyfikacji wyrobów medycznych oparty jest na czterech klasach ryzyka:

  • Klasa I – niskie ryzyko
  • Klasa II – niskie-umiarkowane ryzyko
  • Klasa III – wysokie-umiarkowane ryzyko
  • Klasa IV – wysokie ryzyko

Klasyfikacja opiera się na zasadach zawartych w załączniku II do RDC-185/2001 – obejmujących 18 kryteriów, m.in. przeznaczenie, inwazyjność, czas kontaktu z organizmem, drogę aplikacji i skutki nieprawidłowego działania.

Dla ułatwienia procesu, ANVISA umożliwia odniesienie do klasyfikacji unijnej. Przykładowe porównanie wygląda następująco:

UE (MDR 2017/745) Brazylia (RDC-185/2001)
Klasa I Klasa I
Klasa IIa Klasa II
Klasa IIb Klasa III
Klasa III Klasa IV

Ścieżki rejestracyjne – zgłoszenie i pełna rejestracja

ANVISA rozróżnia dwie główne ścieżki rejestracyjne, zależne od klasyfikacji wyrobu:

1. Zgłoszenie (Cadastro)

Dotyczy wyrobów klasy I i II. Proces opiera się na zgłoszeniu do ANVISA z podstawowym zestawem dokumentacji – obejmującym dane producenta, deklarację zgodności, opisy techniczne, IFU, etykiety i tłumaczenia. Po zatwierdzeniu, ANVISA wydaje numer zgłoszenia i umożliwia wprowadzenie wyrobu do obrotu.

2. Rejestracja (Registro)

Obowiązuje dla wyrobów klasy III i IV. Wymaga pełnej procedury oceny zgodności – w tym przedstawienia rozszerzonej dokumentacji technicznej, danych klinicznych (jeśli wymagane), certyfikatów jakości, wyników badań oraz szczegółowych informacji o procesie produkcji. ANVISA przeprowadza własną weryfikację dokumentów i zastrzega sobie prawo do przeprowadzenia inspekcji zakładów produkcyjnych.

Rejestracja obejmuje również zatwierdzenie importera, który musi posiadać siedzibę w Brazylii oraz odpowiednie licencje – w tym Autorização de Funcionamento (AFE) oraz licencję stanową lub lokalną.

Specyfika rejestracji IVD w Brazylii

IVD w Brazylii podlegają tym samym zasadom klasyfikacyjnym co MD, jednak zakres wymaganej dokumentacji różni się w zależności od typu testu, jego zastosowania i ryzyka diagnostycznego. Dla testów wysokiego ryzyka (np. HIV, HCV, COVID-19) wymagane są dodatkowe dane kliniczne oraz walidacja działania zgodna z wytycznymi ANVISA.

W przypadku testów do samokontroli lub stosowania domowego, ANVISA wymaga przeprowadzenia lokalnych badań użyteczności oraz oceny materiałów informacyjnych pod kątem zrozumiałości dla użytkownika końcowego. Niezgodność etykiet lub IFU z wymaganiami językowymi może opóźnić zatwierdzenie nawet o kilka miesięcy.

Rejestracja producenta i wymagania dla importera

Producent zagraniczny nie może samodzielnie zarejestrować wyrobu w ANVISA – konieczne jest działanie przez lokalnego importera. Importer musi posiadać autoryzację ANVISA, numer CNPJ, AFE oraz aktywną licencję działalności (Alvará). Dodatkowo musi prowadzić dokumentację zgodną z brazylijskimi wymogami GDP oraz udostępniać wyroby do kontroli organów inspekcyjnych.

Producent i importer podpisują umowę regulującą obowiązki stron – w tym aktualizację dokumentacji, zarządzanie zmianami oraz obsługę działań związanych z bezpieczeństwem wyrobu (PMS, vigilance).

Jak Pure Clinical może pomóc w rejestracji MD i IVD w Brazylii i LATAM

System ANVISA jest skomplikowany, a różnice między klasami produktów i wymaganiami proceduralnymi mogą prowadzić do błędów formalnych. MDR Regulator wspiera firmy zagraniczne w przeprowadzeniu kompletnej rejestracji – z uwzględnieniem specyfiki rynku brazylijskiego oraz szerszego kontekstu LATAM.

Pure Clinical pomaga w:

  • analizie klasyfikacji zgodnej z RDC-185/2001,
  • przygotowaniu dokumentacji do zgłoszenia i rejestracji (Cadastro, Registro),
  • weryfikacji IFU, etykiet i tłumaczeń zgodnych z ANVISA,
  • koordynacji współpracy z lokalnym importerem i formalizacją umów,
  • monitorowaniu statusu wniosku oraz kontaktach z ANVISA,
  • pełnym wsparciu przygotowawczym – w tym audyt przedrejestracyjny.

Dzięki znajomości rynku i wsparciu lokalnych partnerów, zapewniamy płynne przejście przez proces rejestracyjny – nawet w przypadku wyrobów wysokiego ryzyka lub innowacyjnych IVD.

FAQ

Czy rejestracja wyrobu w ANVISA może wspierać proces uzyskania dostępu do rynku w innych krajach LATAM?

Tak – niektóre kraje regionu LATAM (np. Kolumbia, Ekwador, Paragwaj) uznają brazylijską rejestrację ANVISA jako dowód wstępnej zgodności technicznej. Chociaż każdy kraj posiada własne procedury rejestracyjne, odniesienie do ANVISA może skrócić proces oceny dokumentacji, zwłaszcza dla wyrobów już dopuszczonych na rynek brazylijski.

Jakie są typowe przyczyny opóźnień w procesie zatwierdzania dokumentacji przez ANVISA?

Najczęstsze przyczyny to niezgodność etykiet i IFU z wymogami językowymi, brak lokalnych danych użyteczności dla testów domowych oraz niewystarczające opisy procesu produkcji w dokumentacji technicznej. Dodatkowo, brak koordynacji między producentem a importerem może spowolnić komunikację z ANVISA i skutkować wstrzymaniem postępowania.

Czy ANVISA akceptuje dane kliniczne pochodzące z badań prowadzonych poza Brazylią?

Tak, ale muszą one spełniać brazylijskie standardy jakości i być przedstawione w kontekście lokalnej populacji docelowej. ANVISA może wymagać dodatkowej walidacji, jeżeli istnieją różnice biologiczne, środowiskowe lub językowe wpływające na użyteczność lub bezpieczeństwo wyrobu. W niektórych przypadkach potrzebne są lokalne badania uzupełniające.

Jakie kompetencje powinien posiadać importer odpowiedzialny za wyrób zarejestrowany w ANVISA?

Importer musi nie tylko posiadać wymagane licencje (AFE, Alvará), ale również mieć doświadczenie w zarządzaniu dokumentacją zgodną z ANVISA, wiedzę w zakresie GDP oraz zdolność do reprezentowania producenta podczas inspekcji. Idealny partner to podmiot z doświadczeniem w obsłudze wielu kategorii wyrobów i znajomością rynku publicznego (SUS).